Δευτέρα 8 Αυγούστου 2011

Αυτά μου φαίνονται αλαμπουρνέζικα


Η έκφραση "αυτά μου φαίνονται αλαμπουρνέζικα" αποτελεί μια σύγχρονη δημώδη ελληνική έκφραση που χρησιμοποιείται ευρύτατα προς χαρακτηρισμό ακατάληπτων εννοιών, φράσεων και ασυναρτησιών στο λόγο. Χρησιμοποιείται επίσης και σε χαρακτηρισμό δυσανάγνωστων γραφικών χαρακτήρων.



Για την προέλευση της λέξης έχουν εκφραστεί διάφορες θεωρίες, καμιά από τις οποίες δεν είναι πειστική. Στο λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Μπαμπινιώτη) αναφέρονται τρεις εκδοχές:

  • αλα-Μπουρνέζικα, "στη γλώσσα της φυλής Μπουρνού (Σουδάν)", επομένως ακατανόητα λόγια
  • αλιβορνέζικα, πράγματα θαυμαστά από το Λιβόρνο της Ιταλίας
  • από το ιταλικό alla burla (στα αστεία) και την ελληνική κατάληξη -έζικα (εγγλέζικα κλπ). Εξ ου και το "αρλούμπα".

Η έκφραση αυτή συναντάται σε πολλές άλλες γλώσσες με παραλλαγές. Οι γνώστες της αγγλικής θα γνωρίζουν την έκφραση "That's Greek to me", "It's (all) Greek to me", επί λέξη μετάφραση, "Μου ακούγονται Ελληνικά".

Η έκφραση στα Αγγλικά προέρχεται από μια απευθείας μετάφραση της λατινικής έκφρασης "Graeca sunt, non leguntur" (Είναι ελληνικά, δεν διαβάζονται).

Αξίωμα που γεννήθηκε στο μεσαίωνα, όταν τα (αρχαία) ελληνικά δεν μπορούσαν να τα διαβάσουν και να τα καταλάβουν ούτε οι (λατινομαθείς) λόγιοι της εποχής.

Η χρήση της στα αγγλικά πηγαίνει πίσω στα πρώτα χρόνια μετά τον Μεσαίωνα, ειδικότερα μετά την υιοθέτηση της στο έργο "Ιούλιος Καίσαρας" του Σαίξπηρ, όπου ο Σερβίλιος Κάσκα μιλάει με τον Κάσσιο μετά από ένα φεστιβάλ στο οποίο ο Καίσαρας του προσέφερε ένα στεφάνι:

"CASSIUS: Did Cicero say any thing?
CASCA: Ay, he spoke Greek.
CASSIUS: To what effect?
CASCA: Nay, an I tell you that, I'll ne'er look you i' the face again: but those that understood him smiled at one another and shook their heads; but, for mine own part, it was Greek to me."
(William Shakespeare, The Tragedy of Julius Caesar (1599))

Η συγκεκριμένη έκφραση υπάρχει και σε άλλες γλώσσες με την ίδια διατύπωση:

  • Αφρικάανς: Dis Grieks vir my
  • Νορβηγικά: Det er helt gresk for meg
  • Πορτογαλικά: Isto é grego para mim
  • Σουηδικά: Det är rena grekiskan

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου